Το ελληνικό σύστημα φροντίδας ηλικιωμένων εμφανίζει τον χαμηλότερο βαθμό κάλυψης των τελευταίων από επίσημη φροντίδα στην Ε.Ε., εφόσον στηρίζεται στην αντίληψη ότι η φροντίδα των ηλικιωμένων είναι ευθύνη της οικογένειας και η άτυπη φροντίδα τους γυναικεία υπόθεση. Ο υπολειμματικός χαρακτήρας των δημόσιων παροχών επηρεάζει αρνητικά την απασχόληση των γυναικών 50+ ετών, ιδίως σε οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, ενώ συνδέεται με το μοντέλο της κατ’ οίκον παροχής φροντίδας από μετανάστριες για τις οικονομικά ευκατάστατες οικογένειες.

Οι στόχοι του ερευνητικού προγράμματος είναι (α) η εκτίμηση των κενών φροντίδας ηλικιωμένων που παρουσιάζει το ελληνικό σύστημα και της συμβολής των άτυπων φροντιστριών/ών και των μεταναστριών στην παροχή φροντίδας (β) η μελέτη των προσδιοριστικών παραγόντων των ατομικών επιλογών των ηλικιωμένων ως προς τις μορφές φροντίδας και της εμπλοκής της οικογένειάς τους στη λήψη αποφάσεων και την παροχή φροντίδας (γ) η  διερεύνηση των διαφορών φύλου ως προς τη συμμετοχή των συγγενών στην άτυπη φροντίδα, του προφίλ και των καθηκόντων των άτυπων φροντιστριών-ών και των επιπτώσεων της άτυπης φροντίδας στη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, την απασχόληση και το χρόνο εργασίας των γυναικών 50-64 ετών (δ) η χαρτογράφηση των μισθών, των όρων εργασίας και απασχόλησης και των εργασιακών σχέσεων στον τομέα φροντίδας ηλικιωμένων, δεδομένου του κατακερματισμού των εργατικού δυναμικού, και η μελέτη της σχέσης της μεταναστευτικής πολιτικής με την επισφάλεια των μεταναστριών που φροντίζουν τους ηλικιωμένους (ε) ο εντοπισμός και η ανάλυση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων και των αιτίων τους (στ) η διατύπωση κατευθύνσεων πολιτικής για τη μεταρρύθμιση του συστήματος.

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων θα χρησιμοποιηθούν ποσοτικές και ποιοτικές μέθοδοι έρευνας. Οι ποσοτικές μέθοδοι αναφέρονται στη στατιστική ανάλυση των μικροδεδομένων της Έρευνας για την υγεία, τη γήρανση και τη συνταξιοδότηση στην Ευρώπη (SHARE), ενώ οι ποιοτικές σε δύο έρευνες πεδίου. Η πρώτη  έρευνα θα πραγματοποιηθεί στους Δήμους Αγ. Δημητρίου και Χαλανδρίου και θα εστιάσει στις ανάγκες και τα είδη φροντίδας ηλικιωμένων 75+ ετών και στα πρόσωπα του συγγενικού ή φιλικού τους περιβάλλοντος που έχουν την κύρια ευθύνη φροντίδας τους, ενώ η δεύτερη στις φροντίστριες ηλικιωμένων που παρέχουν επ’ αμοιβή κατ’ οίκον φροντίδα ή εργάζονται σε δημόσιες ή ιδιωτικές δομές και σε εκπροσώπους συνδικάτων και δήμων.

Το ερευνητικό Έργο με τίτλο: «Το ελληνικό σύστημα φροντίδας ηλικιωμένων αντιμέτωπο με τη δημογραφική γήρανση: οι προκλήσεις της συμπεριληπτικότητας και της ισότητας των φύλων» υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης του ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ «Χρηματοδότηση της Βασικής Έρευνας (Οριζόντια υποστήριξη όλων των Επιστημών)» του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης-NextGenerationEU (Αριθμός Έργου: 15516)

Επιστημονική Υπεύθυνη: Καθηγήτρια Μαρία Καραμεσίνη

Ερευνητική ομάδα:  Αγγελική Αθανασοπούλου, Όλγα Δούρου, Γιώργος Ευσταθίου, Ελένη Καμπούρη, Ελίζαμπεθ Μεσθεναίου, Παρασκευή Τουρή, Εύα Τσουπαροπούλου, Τζούντι Τριανταφύλλου,  Εύη Χατζηβαρνάβα

Προϋπολογισμός: 139.633,00 €

Ημερομηνία έναρξης: Οκτώβριος 2023

Ημερομηνία ολοκλήρωσης: Σεπτέμβριος 2025